Herfst in groep 3
Simon
Na de herfstvakantie in groep 3 begint er niet alleen kleur te komen aan de blaadjes en de paddenstoelen van het herfstproject. Er komt ook kleur aan de vorderingen op het gebied van lezen en schrijven. De meeste kinderen zijn in staat tot het zelf lezen van nieuwe woorden met de letters die ze al kennen.
Wanneer dat nog niet het geval is, is er beslist nog geen aanleiding tot paniek. Toch zal een ervaren leerkracht al oplettend worden. Die zal kijken of de zogenaamde vlotte synthese de komende maanden zal doorbreken. Wanneer dat rond de kerst nog niet het geval is wordt het zeker tijd goed te kijken wat de oorzaak hiervan kan zijn. Er zijn immers veel kinderen met een matige of lichte vorm van dyslexie. Ook deze kinderen moeten met hun moeizame fonologische vaardigheden serieus worden genomen.
Voorkom negatieve ervaringen
Wij van EGES dyslexiezorg maken ons ernstige zorgen wanneer er met gedegen maatregelen wordt gewacht tot er in groep 4 op de DMT zodanig zwak wordt gescoord dat er aan jeugdhulp voor ernstige dyslexie wordt gedacht. Veel kinderen hebben immers door anderhalf jaar hard werken zonder de gewenste resultaten, al heel veel negatieve leerervaringen opgelopen. En wij willen dat voorkomen.
Ons advies is daarom: wanneer er bij de herfstsignalering te weinig vorderingen zijn is het tijd het aanvankelijk leesproces te verrijken, zoals je dat met kinderen doet waarbij je dyslexie zou kunnen vermoeden. Misschien komt er dyslexie in de familie voor of waren de gegevens vanuit de kleutergroepen al verontrustend. Neem dat serieus en doe er iets anders mee dan van ‘meer-van-het-zelfde’.
Wanneer er maar een lichte vermoeden van dyslexie is, zien wij die leerling als risicoleerling. Zij lopen gevaar bij het normaal volgen van de aanvankelijke leesmethode dat ze met de kerst nog onvoldoende te kunnen lezen. Het is dus zaak de methode te ‘verrijken’. Kennelijk was deze manier niet de juiste en zullen we een andere weg moeten bewandelen.
Schakel op dat moment de adviezen in van een deskundige op het gebied van dyslexie bij aanvankelijk lezen. Deze zal hopelijk een andere didactiek aanbieden dan ‘automatiseren’. Die dient namelijk proces– en niet productgericht te zijn.
Op andere wijze
De dyslexiespecialisten van EGES schakelen dan terug naar de synthese met twee letters, zowel met open als gesloten klanken. Denk aan oefeningen met de woorden: an, na en aan. Kinderen zijn pas in staat deze woorden echt te lezen nadat ze de klankwaarde van de klinker begrijpen, open of gesloten, lang of kort. De leerling moet leren dit zelf te verwoorden. Ze moeten kunnen uitleggen hoe en waarom de klank van de bewuste klinker klinkt. Pas daarna laten we de medeklinker (meeklinker) meeklinken. Direct er voor of er achter en de synthese is daar. Dat noemen we ‘synthese vanuit de klank‘. Dat is slechts één van de ‘geheimen’ van de manier waarop de specialisten van EGES het technisch lezen stap voor stap trainen. Spellend lezen (r-aa-m) leer je niet makkelijk af….
Een kind kan pas een woord met drie letters lezen wanneer het lezen van woorden met één klank en één medeklinker voor of achter lukt. Je zou ook kunnen zeggen dat door de training in de synthese van twee letterwoorden het fonologische proces voldoende klaar is voor de volgende stap. En zo bouwen we het stapje voor stapje verder op; steeds met een moeilijker woord. Procesgericht op kwaliteit en nog niet op snelheid. Dat komt later.
Onderwijs is een mooi ambacht. Scholen, leerkrachten en ouders kunnen ons altijd om raad vragen. We delen onze ervaringen en inzichten graag om problemen te voorkomen.
Simon